Dyptyk Williamowo (nie)poskromiony. Część pierwsza, szczera, kielecka: Być i Współodczuwać nad Mieć i Posiadać...
O ukochanej sztuce Williama Shakespeare’a, doścignięciu krytyczki przez inscenizację, wyrastaniu z nadmiaru rzeczy i dojrzewaniu do adamantowo szczerych uczuć. „ Poskromienie złośnicy” w reżyserii Katarzyny Deszcz na scenie kieleckiego teatru im. Stefana Żeromskiego okiem, duszą i piórem ...
Historia
o zagubionym spektaklu
Wrzesień
2014 roku, po osiemnastu latach budowy
Gdański
Teatr
Szekspirowski
nareszcie otworzył podwoje – pierwszy Festiwal „na własnej
podłodze i pod własnym dachem (i to jakim..!). Dla
mnie mój własny pierwszy w życiu, wyczekany „Szekspirowski"!
Tak skutecznie robiłam za „latającą krytyczkę”, iż
nie ustrzegłam się gafy debiutantów: terminy
nałożyły się na siebie, oba były zbyt ważne. Takim to sposobem
„Poskromienie
złośnicy”,
które Katarzyna Deszcz wyreżyserowała na kieleckiej scenie
„Żeromskiego” w kwietniu 2014 roku (by potem przywieźć je do
Gdańska i koniec końców dostać wespół z zespołem za tą
inscenizację Złotego Yoricka!), doścignęło mnie (gapę
nie krytyka!)
w
...ostatni piątek stycznia 2015 r.! Ponoć
„co się odwlecze, to nie uciecze”; dzięki swej gafie zobaczyłam
spektakl dojrzalszy, bardziej okrzepły, dużo bogatszy wobec
pierwowzoru. Przede wszystkim jednak grany w zupełnie innej
rzeczywistości codzienno- teatralno- scenicznej. Przecież teraz
Piotr Szczerski obserwuje inscenizację, której patronował, już
gdzieś spoza chmur, tylko poprzez błękit nieba...
.
Nie,
o dżynder nie będzie....
„Poskromienie
złośnicy” to jedna ze sztuk Williamowych, do której w swoistym
sensie się dorasta. Dwa
lata wcześniej, w styczniu 2012, jej reżyserka Katarzyna Deszcz
powiedziała redaktorowi Jarosławowi Grabarczykowi (przy okazji
innej swojej premiery) niesłychanie ważną, ważką i istotną
rzecz; pozwolę sobie przytoczyć tamte słowa:
„(...)Bardzo
się bronię przed myśleniem, że musimy zrobić coś, co wszystkich
zaskoczy, powali na kolana. Ja po prostu próbuję zrobić wspólnie
z aktorami dobre przedstawienie, które ma być interesujące, ma być
poprowadzone w taki sposób, by było jakimś portretem zwykłych
ludzi, widzów, którzy będą mogli odnaleźć w zachowaniach
bohaterów mechanizmy swoich zachowań, swojego postrzegania
świata.(...)”
*
Powstał
spektakl mądry, intrygujący, niektórych irytujący – przede
wszystkim jednak poszukujący odpowiedzi na kardynalne pytania.
Ostatnio niestety spłycone i sprowadzone do kwestii modnych i „na
czasie”, z rodzaju „nie wiem, ale się wypowiem, bo czytałam w
kolorowych miesięcznikach, w Style TV o tym mówili, a na fejsie
dyskutowali...”. Czyli o gender, płci emocjonalnej, feminizmie walczącym, roli kobiet i przewadze Wyglądać nad Być Mądrą i Inteligentną. Wybaczcie mi, z całego tego kolorowo- stylowo-
celebrycko- populistycznego magla podejmuję się dyskusji w
ostatniej z kwestii. Od zawsze, wzorem Katarzyny Minola, uważałam
mózg i intelekt za swoje największe bogactwo – i nie jestem
bynajmniej jedyna, o nie!
Mniejszość przytłoczona przez: przerażający dyktat chorobliwej szczupłości, obsesyjnego kultu urody i wiecznej młodości, atrakcyjności niebezpiecznie wiktymologicznej, seksowności zahaczającej o pornografię. Plastikowe, płaskie, denne trwanie wyznaczane i planowane przez: mgławicowo mijające mody, kiczowate style, celebryckie gusta, disco polo zmaszowane z trans-techno, trendy portali społecznościowych... Jaki z Lal więc jest pożytek? Ano dwojaki: zostaną bogato wyswatane i wydane „za ten mąż” albo same „korzystnie się sprzedadzą” (w zamian za standard życia, dwupoziomowy apartament, najnowszego Saaba...). Szybko poznają gorzki smak „bycia towarem, obiektem aukcyjnym, eksponatem w galerii sztuki”. Najszybciej poznają prawdziwą cenę, jaką same (raczej długofalowo!) na własne życzenie zapłaciły za Słodkie Bajeczne Życie!
Jak się do tego ma mniejszość spod sztandaru Katarzyny? Jesteśmy dumne, niepokorne, honorowe, inteligentne, ironiczne (większość zwie to zwykle złośliwością lub niewyparzonym ozorem!), myślimy samodzielnie, formułujemy sądy i opinie rozsądnie i rozważnie. Zwą nasze plemię intelektualistkami, indywidualistkami, ale zawsze Kobietami Rozumnymi. Często idziemy „pod prąd”, mamy bezczelną odwagę mieć własne zdanie i bronimy go za wszelką cenę. Walczymy o to, by oceniano nas wedle doskonałości intelektu, głębi posiadanej wiedzy, mądrości i rozumu, siły charakteru. Widzieć i wiedzieć więcej, ostrzej, wyraźniej, dokładniej. Płynąć przez ocean faktów i wiedzy, łowiąc je i wiążąc w sieci znaczeń i sensów. Zdarza się („raz na tysiąc lat”, parafrazując genialny tekst Grzegorza Ciechowskiego*), że na swej drodze spotykamy Mężczyznę, który docenia wiedzę, intelekt, silę woli, niezależność charakteru i sądów, wolność naszej natury. Wtedy nie dajemy się podporządkować, zmienić, zredukować do roli obiektu seksualno- społecznego; wręcz przeciwnie! Bronimy swej niezależności, wolności, sądów i opinii, powoli poznając i rozpracowując przeciwnika naprzeciw nas. Kiedy zdarza się cud stycznych intelektu, zapatrywań na świat i ludzi, piękno wzajem czytanych i dyskutowanych książek, zdań mówionych jednocześnie przez dwa glosy w tym samym czasie... Wtedy pozwalamy się oswoić, zupełnie jak Lis Małemu Księciu, dostosowujemy nasze tempo, rytm życia i kroków do Tego Drugiego. Cud zwany prawdziwą, szczerą, mądrą Miłością, opartą na zrozumieniu, wierze, zaufaniu, wspólnocie sądów i zainteresowań. Rzadki jak Supernova, cenny niesłychanie; kupić w galerii się nie da, trzeba go wypracować siłą charakteru, wykuć w kuźni poglądów, odlać z własnych marzeń. Bo Katarzyna ma wbrew pozorom marzenia, i to piękne! By jej nie zdeptano tego skarbu, chowa je głęboko i chroni szczelnie pod zbroją pyskatej zadziornej intelektualistki.
Wracając
do moich zachwytów, to jest jeden główny... Wyreżyserować
„Poskromienie złośnicy” w tempie i rytmie burleski, okiełznać
wszelkiej maści sub-konteksty i podteksty słowne, ująć w karby
cały komizm i dynamikę tej sztuki (przecież to tłumaczenie wprost
nimi kipi!); powiecie „Toż to misja straceńcza!”... Nic
bardziej mylnego!Trzeba mieć tak
genialnie zgrany, plastyczny i utalentowany zespół aktorski jak ten
w „Żeromskim”
plus reżysera
z wizją, pazurem, pomysłem klasy Katarzyny Deszcz; cała
reszta to magiczna chemia sceniczna, której efektem są zachwyceni
widzowie! Moja rada? Do Kielc, do
„Żeromskiego” - sami sprawdźcie, jak dobrze się będziecie
bawić! A uważajcie, by przy tym ze śmiechu się z fotela nie
sturlać, boć na tym „Poskromieniu złośnicy” to wielce możliwe
i prawdopodobne...!
*Byłoż
to przy okazji premiery „Opowieści o zwyczajnym szaleństwie”,
reżyserowanej na scenie elbląskiego Teatru im.Aleksandra Sewruka -
http://www.e-teatr.pl/pl/realizacje/47108,szczegoly.html; źródło
cytatu: http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/131323.html
*Republika „Raz na milion lat...”, Sł:G. Ciechowski, Muz:G. Ciechowski,Z. Krzywański,
album „Masakra”
POSKROMIENIE
ZŁOŚNICY Williama
Shakespeare, tłum. Stanisław Barańczak, reż. Katarzyna Deszcz,
scenografia Andrzej Sadowski; obsada: Wiktoria Kulaszewska Dagna
Dywicka (Katarzyna), Zuzanna Wierzbińska Ewelina Gronowska (Bianka),
Beata Pszeniczna Wdowa), Teresa Bielińska (Kreator Mody), Mirosław
Bieliński (Baptista Minola, ojciec Katarzyny i Bianki), Janusz
Głogowski (Vincencjo, ojciec Licencja), Andrzej Cempura ( Grumio,
starszy wiekiem konkurent o rękę Bianki), Wojciech Niemczyk
(Lucencjo, zakochany w Biance, później występujący jako Cambio),
Łukasz Pruchniewicz (Hortensjo, konkurent o rękę Bianki, później
występujący jako Licjo), Krzysztof Grabowski (Petruchio, konkurent
o rękę Katarzyny), Artur Słaboń (Bakałarz, później
podszywający się pod Vincencja), Dominik Nowak (Tranio, sługa
Lucencja, później podszywający się pod niego), Marcin Brykczński
(Biondello,
paź Lucencja), Edward
Janaszek (Grumio, sługa Petruchia); Teatr im. Stefana Żeromskiego,
Duża Scena Pokój Mrożka, premiera 12 kwietnia 2014; prezentacja 29
stycznia 2015
zdjęcia autorstwa Grzegorza Kaczmarczyka;
prawa autorskie: Teatr im, Stefana Żeromskiego w Kielcach
